روز جمعه وزارت خزانه‌داري آمريکا، ۸ شخصيت به همراه ۲۰ شرکت و موسسه مالي از جمله ۶ نفتکش ايراني را به بهانه نقض تحريم‌هاي هسته‌اي و موشکي در فهرست سياه قرار داد.
به گزارش سلام لردگان، افزودن نام شخصيت‌هاي حقيقي و حقوقي ايراني به فهرست تحريم‌هاي يک‌جانبه که از سوي رياست محترم جمهوري، «تحريم‌هاي ظالمانه» خوانده شده است، پس از حصول و اجراي برنامه مشترک اقدام يا همان توافق ژنو، تقريبا به امري مرسوم و عادي بدل شده است.روز جمعه گذشته نيز، وزارت خزانه‌داري آمريکا 8 شخصيت به همراه 20 شرکت و موسسه مالي از جمله 6 نفتکش ايراني را به بهانه نقض تحريم‌هاي هسته‌اي و موشکي در ليست سياه قرار داده است و شرکتهاي فعال در بازارهاي آمريکا را از هرگونه انعقاد قرار داد و مراوده با آنها منع کرده است.
براساس بيانيه‌اي که در سايت وزارت خزانه‌داري آمريکا قرار گرفته، 8 شخصيت به همراه 20 شرکت و موسسه مالي از جمله 6 نفتکش ايراني در ليست جديد تحريم‌ها قرار گرفته‌اند.
از جمله شرکت‌ها و موسسه‌هايي که به ليست تحريم‌ها افزوده شده‌اند؛ بانک آسيا، شرکت پشتيباني هوانوردي آسيا، خطوط هوايي کاسپين، بانک قرض‌الحسنه رسالت (تمام شعب در جهان)، بانک قوامين (تمام شعب در جهان)، موسسه مالي «گلدن تکس»، شرکت جهان تک رويان پارس، بانک خاورميانه، بانک بين‌المللي کيش، شرکت ماندگار بسپار کيميا، خطوط هوايي معراج، موسسه علوم هسته‌اي و تحقيقات فناوري، شرکت سازه مرکب و سازمان نوآوري و تحقيقات دفاعي از جمله شرکت‌هايي هستند که به ليست جديد تحريم‌هاي وزارت خزانه‌داري اضافه شده‌اند.
هم‌زمان با اعمال تحريم‌هاي جديد، «جان کري» وزير خارجه آمريکا روز جمعه با صدور بيانيه‌اي «احتراما» خواستار آزادي سه تن از اتباع اين کشور که در ايران بازداشت هستند، شد. معناي «احترام» مدنظر آقاي کري، هم به ايران و هم به برنامه مشترک اقدام، به‌خوبي از تحريم 8 شخصيت و 20 شرکت مزبور قابل شناسايي است!
از سوي ديگر، يک مقام آمريکايي هم که نامي از او برده نشده است، مدعي شده که اعمال تحريم، يکي از موارد لازم براي حل مساله هسته‌اي ايران است.
وي مدعي شد که پيش از اعمال دور جديد تحريم‌ها، مقامات آمريکايي در اين خصوص به ايراني‌ها هشدار داده بودند.
اين مقام ناشناس آمريکايي در ادامه افزود: قصد داريم که بر سر مسائل حقوق بشري و اشاعه (تسليحات هسته‌اي) به اعمال تحريم‌ها عليه ايران ادامه دهيم.
تحريم‌هاي جديد از سوي ديگر در شرايطي اعمال مي‌شوند که رسانه‌هاي غربي در آستانه صدور گزارش جديد فصلي مدير کل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، يوکيا آمانو، مدعي شده‌اند که با گذشت سوم شهريور، موعد پايان اجراي آخرين توافق ايران و آژانس، اجراي کامل اين توافق در هاله‌اي از ابهام قرار دارد. برخي پيش‌بيني مي‌کنند که اين گزارش‌هاي رسانه‌اي، حال و هواي گزارش آينده مدير کل آژانس را نشان مي‌دهد. اين گزارش‌ها هم در شرايطي منتشر مي‌شود که ايران پيش از حصول توافق جامع، به گفته رئيس سازمان انرژي اتمي کشور، بازطراحي قلب رآکتور اراک براي توليد پلوتونيوم کمتر را آغاز کرده است.
با اين وصف، مذاکرات ايران و 1+5 که قرار است در نيويورک از سر گرفته شود و احتمالا گفته خواهد شد که فضاي آن مثبت و سازنده است، پيش از شروع با سوالاتي مواجه شده است. نبايد فراموش کرد که اين اولين دور از تحريم‌هاي ضدايراني – که گفته مي‌شود ترک برداشته‌اند - پس از توافق ژنو نيست و تنها يک هفته پس از اين توافق، تحريم‌هاي جديدي بر ضد ايران وضع شدند.
8 آذر 92، يعني کمتر از يک هفته بعد از امضاي توافق ژنو، اتحاديه اروپا، نام شرکت مديريت ساخت نيروگاه‌هاي هسته‌اي ايران و 16 شرکت کشتي‌راني را به فهرست شرکتهاي ايراني تحت تحريم اين اتحاديه افزود.
چند روز بعد در تاريخ 21 آذر 92 و در حالي که تيم کارشناسان ايراني و تيم غربي در وين مشغول مذاکره و بررسي امور مربوط به اجرايي شدن توافق ژنو بودند، وزارت خزانه‌داري آمريکا نام تعدادي شرکت و فرد را به تحريم‌هاي خود افزود. واکنش مقامات ايراني به اين اقدام که حول «ضديت تحريم‌ها با روح توافق ژنو» مي‌چرخيد، با موضع‌گيري «ماري هارف»، معاون سخنگوي وزارت خارجه آمريکا روبرو شد که گفت: «افزوده شدن نام افراد و شرکتهاي جديد به ليست تحريم خلاف روح توافق ژنو نيست. طي تمام مذاکرات اتمي با تهران، مقام‌هاي آمريکايي صريح و بي‌پرده با مقام‌هاي ايراني گفت‌وگو کردند و گفتند نام‌گذاري در فهرست تحريم‌ها ادامه خواهد داشت. آنها (مقامات ايراني) اين را مي‌دانستند.»
با پايان يافتن بحث‌هاي کارشناسي براي تدارک ساز و کار اجرايي کردن توافق ژنو، اجراي اين توافقنامه به صورت رسمي از 30 دي 92 آغاز شد. در شرايطي که کمتر از 20 روز از آغاز اجراي توافق گذشته بود، مجدداً در تاريخ 17 بهمن 92، افراد و شرکت‌هايي به فهرست تحريم‌هاي آمريکا افزوده شدند. جالب اينجاست که اين اقدام با واکنش وزارت خارجه روسيه مواجه شد و اين وزارتخانه با صدور بيانيه، تحريم‌هاي جديد را نقض مستقيم توافقنامه ژنو و نقض قوانيني بين‌المللي خواند.
چهارمين دور از گسترش دامنه تحريم‌ها به شرکت‌ها و افرادي مربوط مي‌شد که با ايران مبادلات تجاري داشتند. در واقع، 9 ارديبهشت 93 بود که نام هشت شرکت چيني و دو شرکت در دوبي به ليست تحريم‌ها افزوده و اموال آنها توقيف شد.
به اين ترتيب، تحريم‌هايي که در تاريخ 7 شهريور بر ضد جمهوري اسلامي ايران وضع شده‌اند، پنجمين دور از تحريم‌ها تنها حدود 10 ماه پس از توافق ژنو است. يعني به‌طور متوسط در دوره پس از حصول برنامه مشترک اقدام، هر 2 ماه يک‌بار، اسامي جديدي به فهرست تحريم‌هاي غرب بر ضد جمهوري اسلامي ايران افزوده گرديده است.
تا به‌حال ديپلمات‌هاي ايراني از «تحريم جديد» خواندن تحريم‌هاي مزبور خودداري کرده‌اند. شايد از نظر ايشان، تنها تحريمي جديد محسوب مي‌شود که نيازمند تصويب در کنگره آمريکا باشد و يا شايد استدلال ديگري در اين خصوص داشته باشند. اين در حالي است که رهبر معظم انقلاب اسلامي بر جديد بودن اين تحريم‌ها تاکيد کرده‌اند.
حضرت آيت‌الله العظمي خامنه‌اي، در تاريخ 22 مرداد در ديدار با مسئولان وزارت امور خارجه فرمودند: «آمريکايي‌ها نه تنها دشمني‌ها را کم نکردند بلکه تحريم‌ها را هم افزايش دادند! البته مي‌گويند اين تحريم‌ها جديد نيست اما در واقع جديد است و مذاکره در زمينه تحريم هم فايده‌اي نداشته است.» بر اين اساس، موضع رسمي نظام جمهوري اسلامي ايران اين است که تحريم‌هاي مزبور جديد است.
با ذکر اين مقدمه، جا دارد که به موارد زير در خصوص تحريم‌هاي جديد وزارت خزانه‌داري آمريکا اشاره شود:
1- مذاکره در خصوص مساله هسته‌اي و هر موضوع ديگري، تنها زماني مي‌تواند مفيد تلقي شود که هر دو طرف عزم جدي بر حل مساله داشته باشند. در عزم و حسن نيت جمهوري اسلامي ايران و تيم مذاکره‌کننده هسته‌اي کشورمان هيچ ترديدي وجود ندارد، اما اقداماتي از اين دست که بنا بر موضع رسمي نظام ناقض توافق ژنو هستند، حسن نيت و عزم طرف آمريکايي در خصوص حل اختلافات را جدا محل سوال و ترديد قرار داده است؛
2- بخواهيم يا نخواهيم و بخواهند يا نخواهند، گستره اختلافات ايران و ايالات متحده فراتر از مساله هسته‌اي است. آنچه به اين 5 دور تحريم انجاميده هم نه ناشي از ترديدهاي غرب نسبت به برنامه هسته‌اي ايران، بلکه ناشي از خصومتي است که غرب با اصل انقلاب اسلامي ايران دارد. اين نکته‌اي است که در ميانه مذاکرات و در هيچ زمان ديگري نبايد آن را فراموش کرد؛
3- واضح است که ايران هرگز از حقوق هسته‌اي خود کوتاه نخواهد آمد. با اين وصف، بعيد است که طرف غربي به اين زودي‌ها از رژيم تحريم‌هاي خود بگذرد. واشنگتن حتي معتقد است آنچه از تحريم‌ها که ظاهرا کاهش يافته نيز چندان به کار اقتصاد ايران نيامده است. به سخنان ديويد کوهن در مردادماه توجه کنيد: «بسته کاهش تحريم در توافق موقت ژنو به اقتصاد ايران کمکي نکرده است... ما سال گذشته زماني که برنامه اقدام مشترک را اعلام کرديم، گفتيم که انتظار نداريم بسته کاهش تحريم‌ها در توافق ژنو اقتصاد ايران را بهبود بخشد و اين بسته اين کار را نکرده است... شرکت‌ها دلايل خوبي براي ترديد در زمينه تجارت با ايران دارند. عمده تحريم‌ها پابرجا هستند و ما قويا قصد داريم که به اجراي تحريم‌هاي سخت ادامه دهيم.» بر اين اساس، مسئولين اقتصادي کشور براي مقابله با آثار تحريم‌ها، به‌فکر گزينه‌اي غير از لغو يا تعليق باشند. اين امر قطعا در چارچوب راهبرد کلان «اقتصاد مقاومتي» خواهد گنجيد؛
4- انتظار نابجايي نيست اگر از مسئولين دستگاه ديپلماسي کشور بخواهيم که در برابر دور جديد تحريم‌ها از خود واکنش قاطعي نشان دهند. دست‌کم گاهي اوقات لازم است که خصومت‌ها با واکنش‌هاي جدي مواجه شوند تا تکرار نشوند. درست است که ممکن است برخي اقدامات طرف آمريکايي با هدف ساکت کردن برخي جناح‌هاي تندروي داخلي صورت پذيرد اما وقتي اين اقدامات به منافع ايران ضربه مي‌زند، با هر انگيزه‌اي که انجام شده باشد، بايد به آن پاسخ جدي داد. بگذريم از اين نکته که اصل تئوري غالب نسبت دادن هر حرف و اقدام مقامات آمريکايي به مصرف داخلي، محل مناقشه است؛
5- «دل‌آرامي» در عرصه ديپلماسي اگر ناشي از اعتماد به نفس باشد، قطعا ممدوح است. با اين حال، قطعا بي‌تفاوتي نسبت به منافع ملي نمي‌تواند ممدوح تلقي شود. کساني که 10 ماه قبل منتقدين توافق ژنو را با چهره‌هاي برافروخته فرامي‌خواندند تا به «انصاف» و «منافع ملي» پايبند باشند، جا دارد که اولا منصفانه نسبت اين تحريم‌ها را با آن توافق تشريح کنند و در حين تشريح موضع رسمي نظام را هم فراموش نکنند و ثانيا نسبت به منافع ملي که با اين تحريم‌ها در خطر افتاده است، حساسيت نشان دهند؛
6- برخي رسانه‌هاي يک جريان خاص طي يک‌سال گذشته رابطه بسيار خوبي با آقاي «آلن اير»، سخنگوي فارسي‌زبان وزارت امور خارجه آمريکا پيدا کرده‌اند تا آنجا که بعضي وقت‌ها، انگار تصوير وي به طرح روي جلد اين نشريات بدل شده است. بد نيست براي آگاهي مخاطبان خود، رسانه‌هاي مزبور از آقاي اير بخواهند که 10 ماه پس از توافق ژنو، دقيقا توضيح دهد که چرا 5 دور تحريم عليه ايران وضع شده است؟ قطعا حرف‌هاي اير براي خوانندگان آن رسانه‌ها خواندني خواهد بود؛
7- شايد بد نباشد که تحليل‌گران زبردست کشورمان نسبت تحريم‌هاي جديد ايالات متحده را برخي موضوعات منطقه‌اي هم بررسي کنند: شکست رژيم صهيونيستي در نبرد با مقاومت اسلامي فلسطين، سرنگوني پهپاد صهيونيستي در نزديکي تاسيسات هسته‌اي نطنز و برخي موارد ديگر که اين روزها در خاورميانه توجه‌ها را به خود جلب کرده است.
منبع. فارس